Loạn Thần Do Rượu

BS. Lê Xuân Thủy - (Trung tâm TTGDSK Trung ương)

Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, việc sử dụng rượu bia ngày càng nhiều, kể cả ở thành thị và nông thôn, con người ngày càng lạm dụng rượu bia, người ta có thể uống lúc vui, lúc buồn, liên hoan, sinh nhật, hiếu hỷ, chia tay, gặp mặt... uống buổi sáng, trưa, tối, mọi lúc, mọi nơi.

Không thể phủ nhận có một số người sử dụng rượu bia đúng mức, uống như thuốc bổ, khai vị trong các bữa ăn thì vẫn có lợi cho sức khỏe, cho cuộc sống nhưng hầu hết số lượng rượu bia được sử dụng đều mang lại tác hại cho sức khỏe và cuộc sống của chúng ta. Người uống nhiều rượu bia trước hết là tốn tiền, tốn thời gian một cách vô ích cho những cuộc nhậu, dễ gây cãi vã, xích mích mất đoàn kết, thậm chí ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình. Tuy nhiên, hậu quả nặng nề nhất vẫn là việc sức khỏe bị hủy hoại. Rượu bia làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, đái đường, đau dạ dày... Uống rượu còn làm tăng nguy cơ ung thư gan, dạ dày, đại tràng, miệng, thực quản, thanh quản... Rượu và thuốc lá có tác dụng cộng hưởng gây nên ung thư phổi, thanh quản, khoang miệng. Mặt khác, lạm dụng rượu dễ dẫn đến rối loạn tâm thần (ảo giác, hoang tưởng, rối loạn cảm xúc và hành vi...), ngày càng có nhiều người bị loạn thần do rượu phải đến điều trị tại các cơ sở y tế.

Yếu tố nguy cơ dẫn đến loạn thần do rượu

- Loạn thần do rượu thường gặp ở những người lạm dụng rượu hoặc nghiện rượu mạn tính.

- Thường gặp ở những người có học vấn thấp và nghề nghiệp không ổn định, thường ở trong hoàn cảnh gia đình có người thân nghiện rượu.

- Loạn thần do rượu thường gặp ở lứa tuổi 30 - 40.

- Lối sống buông thả, thói quen ăn nhậu, coi rượu là phương tiện để giao tiếp, để thể hiện mình.

Biểu hiện của loạn thần do rượu

Loạn thần do rượu là do hậu quả tác dụng trực tiếp của rượu lên não, gồm có những biểu hiện sau:

- Ảo giác: Có thể có nhiều ảo giác trên một bệnh nhân như ảo thanh, ảo thị, ảo giác xúc giác, khứu giác... Bệnh nhân có thể nghe thấy giọng nói chuyện với mình hoặc tiếng của nhiều người đang nói chuyện với nhau. Bệnh nhân cũng có thể nhìn thấy những côn trùng, động vật với kích thu nhỏ hay những hình ảnh rực rỡ hoặc ghê rợn. Đôi khi bệnh nhân cảm thấy có những côn trùng bò trên da thịt, cảm giác nóng rát khó chịu hoặc có cảm giác có những vật lạ trong miệng và họng. Bệnh nhân còn có thể ngửi thấy mùi lạ như mùi hôi thối...

- Hoang tưởng: Thường là hoang tưởng ghen tuông. Thoạt đầu những ý tưởng ghen tuông chỉ có trong khi say. Dần dần trở nên bền vững và xuất hiện cả những khi bệnh nhân không uống rượu, từ chỗ nghi ngờ đến khẳng định vợ hoặc chồng mình không chung thủy...

- Cảm xúc và hành vi: Bệnh nhân lo âu, sợ hãi, căng thẳng cao độ (đôi lúc khoái cảm), bệnh nhân né tránh, chạy trốn hoặc phản ứng tấn công người xung quanh. Trong những trường hợp kéo dài cảm xúc của bệnh nhân thường không ổn định, dễ trở nên cau có, giận dữ. Hành vi có khi thẫn thờ, sững sờ, nhưng cũng có khi trở nên thô bạo với người thân.

- Các bệnh phối hợp: Bên cạnh các triệu chứng loạn thần còn thấy các bệnh như viêm loét dạ dày, xơ gan, rối loạn huyết áp và thần kinh thực vật. Ngoài ra ở bệnh nhân có biểu hiện trạng thái suy kiệt do nhiễm độc rượu lâu ngày.

Phòng loạn thần do rượu

Mọi người và toàn xã hội cần tích cực phòng chống loạn thần do rượu bằng cách:

- Truyền thông rộng rãi trong nhân dân những tác hại của rượu đối với sức khỏe tâm thần, thể chất, đặc biệt rượu gây ra các trạng thái loạn thần, làm cho người nghiện rượu tha hóa về nhân cách, sa sút về trí tuệ, mất hết khả năng làm việc, trở thành gánh nặng cho gia đình, xã hội.

- Có quy chế quản lý, kiểm soát chặt chẽ trong việc sản xuất, mua bán và tiêu thụ các loại rượu, nước giải khát có rượu.

- Giáo dục thanh thiếu niên có lối sống lành mạnh tránh lạm dụng rượu bia